Erken Çocukluk Döneminde Neler Oluyor?

Erken çocukluk dönemi çocuğun ileriki yaşlarına etkisi göz önüne alındığında, çocuğun nörolojik, biyolojik ve psikososyal gelişiminde büyük önem taşımaktadır. Erken çocukluk 0-6 yaş (0-72 ay) döneminde çocuğun gelişimi hızlıdır ve birçok şeyi öğrenmeye hazırdır. Bu dönem, çocuğun ileriki yaşamı üzerinde önemli etkiye sahiptir. Yapılan araştırmalar, bireyin kişilik yapısı, özellikleri, alışkanlıklarının çocukluk yıllarında kazanılan davranışlarla, yaşantılarla şekillendiğini göstermektedir.

Nörolojik Gelişim

Erken çocukluk dönemi büyüme ve gelişimin (sosyal, fiziksel, duygusal, zihinsel) en hızlı olduğu evredir. Bu dönemde çocuklar gelişmeye, değişmeye açıktırlar. Özellikle, 0-4 yaş arasında beyin gelişiminin önemli bir kısmı tamamlanmaktadır.

Nöronlar arasındaki bağlantı noktaları olan “sinaps” ların oluşumu da erken yaşlarda hızlıdır. Çocuğun deneyimledikleri, çevresindeki uyarıcılar sinapsların oluşumunda önemli olduğu için, bu dönemde çocuğun çeşitli uyarıcılarla karşılaşması, iyi bir eğitim alması gelişimi açısından önemlidir. Nörolojik gelişimi en önemli destekleyicisi dokunmak ve temastır. Dokunulmadan büyütülen çocukların nörolojik gelişimleri yavaşlamakta hatta durabilmektedir. O nedenle bu döneme denk gelen etkileşim ve bu etkileşimin kalitesi de büyük önem kazanmaktadır.

Sosyal Gelişim

Erken yaşlar çocuğun çevreden en fazla etkilendiği yaşlardır. Çocuğun yakın çevresi (anne baba ), çevre ile etkileşimi de gelişim sürecinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu dönemde, çocuklar anne babalarından, arkadaşlarından, çevrelerinden birçok beceriyi öğrenmektedirler. Bu dönemde çocuklar çevresindeki kişileri taklit ederler. Yaşadıkları tecrübeleri oyunlarında tekrar edip anlamlandırmaya ve içselleştirmeye çalışırlar. Karalama, resim ve oyun çocuğu anlamak için yegane iletişim araçlarıdır. Yine duyguların farkına varılması ve yönetiminin temelleri bu dönemde atılır. Anne veya bakım veren kişilerin çocuğun duygularını aynalayarak ayırt etmesine ve yönetmesine yardımcı olması ömür boyu sürebilecek bir yetinin gelişmine öncü olur.

DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN

PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST