Baba Gibi Diyar Olmaz

Araştırmacılar babanın rolünü inceledikçe onun hayat boyunca sürecek olan koruyucu, kapsayıcı, destekleyici, mücadeleci, başlatıcı, kural koyucu, akıl danışılan ve örnek oluşturan yönlerini daha iyi ortaya koymuşlardır. Bunun yanında baba ihmalinin, pasif olmasının veya yokluğunun her ne kültürde olursa olsun çocuğun bireysel, sosyal ve aile içi yaşantısında derin yaralar açtığını görmüşlerdir. Bebek 2 yaşına yaklaşırken anneden ayrılmaya ve çevresindeki dünyayı araştırmaya başlar. 3-3.5 yaşlarında yeniden bir anneye yaklaşma-anneden ayrılma krizi yaşanır. Baba bu ayrılma dönemlerinde önemli rol oynar, bu dönemlerin daha rahat yaşanmasını sağlar. Annesinden ayrılırken kaygı yaşayan çocuk babasıyla kurduğu ilişki sayesinde bu kaygının üstesinden gelir. Babanın çocuğu ile ilişki kurma biçimi, çocuğun kişiliğini etkiler. Babasından ilgi ve sevgi gören çocukların arkadaşları ile ilişkilerinde daha uyumlu, liderlik özellikleri gelişmiş, yetenekleri artmış çocuklar oldukları gözlenmiştir.

Baba, çocuğun duygusal ihtiyaçlarını karşılayan en önemli kişidir. Çocuğun zihinsel ve ruhsal gelişiminde çok önemli bir yeri vardır. Zeka gelişimine katkı sağlar. Baba bağımsız davranmayı ve çevreyi keşfetmeyi destekleyen tutumuyla çocukta sağlam bir kişilik gelişimine zemin hazırlar. O yüzden babanın çocuğa oyun arkadaşı olması, konuşması, kitap okuması, dokunması çocuğun gelişimi açısından son derece önemlidir.

Babanın en önemli rollerinden biri de çocuğun cinsel gelişimi üzerindedir. Kız ve erkek çocuğu kendi cinsiyet rollerine ait özellikleri ancak sağlıklı modelin izlenmesi ve taklit edilmesi yoluyla geliştirebilir. Babanın aile içindeki tavrı, fonksiyonu, çocuğuyla kurduğu yakın, açık ve güvenli bir ilişki, özellikle erkek çocuğunun baba ile özdeşleşmesini kolaylaştırmakta ve kendi cinsiyet rolünü geliştirmesine yardımcı olmaktadır. Aynı şekilde kız çocukları için de babanın rolü, karşı cinsi anlaması ve kendine güven geliştirebilmesi açısından çok önemlidir. Kızlar için babayla iletişimde bulunmaları erkeklere yaklaşımlarının dengeli ve sağlıklı olması açısından çok etkilidir.

Baba En Önemli Otorite Figürüdür

Çocuğun hayata hazırlanmasında ve adaptasyonunda disiplin ve sorumluluk algısı çok önemlidir. Bunun sağlanmasında babaya önemli görevler düşer. Çünkü baba kural, sorumluk, disiplin, yasa, kaide, zorunluluk gibi kavramları ilk hissettiren kişidir. O yüzden babanın tutumu ve yaklaşımları çocuğun bu kavramlara yaklaşımını belirleyen en önemli olaydır. Baskıcı, eleştiren, kızan, bağıran, korkutan ve tehdit unsuru olarak algılanan bir baba “otorite çatışması” dediğimiz duruma yol açmaktadır. Yani bu çocuklar ya bunaltacak derecede titiz, disiplinli ve itaatkâr ya da itaatsiz ve asi çocuklar olmaktadırlar. Daha da kötüsü böyle yaklaşan babaların çocuklarında oluşan “maduriyet” algısı sorumluluk, kural, kaide ve disiplin gerektiren durumlara karşı bir direnç ve öfke gelişmesine sebep olur. Birçok öğrencinin derse motive olamamasında, birçok kişinin patronuyla ve öğretmeniyle çatışmasında, birçok “haylaz” veya “tutunamayan” insanın geçmişinde bir baba çatışması vardır.

Babalarımızın Kıymetini Bilelim

Büyük bestekar Selahattin Pınar’ın babası eski zaman hakimlerinden. Çocuğunun müzikle ilgilenmesinden hoşnut değil. Bir gün dost meclisinde “senin çocuk neler yapıyor” nev’inden bir soru yöneltilince “çalgıcı oldu” diye cevap verir. Selahattin Pınar “ben çalgıcı değilim, bir sanatçıyım. Siz bu dediklerinizden pişman olacaksınız ve ileride Selahattin Pınar’ın babası olarak anılacaksınız” der ve kapıyı vurup evi terk eder. Yıllar sonra babası yüreğine düşmüş olacak ki babasını görmek için gider. Bakar ki apartmandaki bütün ışıkların yanık. Heyecanlanır, ne olduğunu sorduğunda babasının vefat ettiğini öğrenir. Bunun üzerine Mustafa Nafiz Irmak’ın şu sözlerini hüzzam makamında besteler ve babasına atfeder:

• Gecenin matemini aşkıma örtüp sarayım
• Gittin artık seni ben nerde bulup yalvarayım
• Şimdi ben tıpkı şifasız, kanayan bir yarayım
• Gittin artık seni ben nerde bulup yalvarayım

Allah babalarımıza uzun ömür versin. Vefat etmişlere de rahmet eylesin. Babasıyla sorunu olanlara bir an önce çözmelerini tavsiye ediyorum. Çünkü bunca yıllık hekimlik deneyimimde gördüm ki babasıyla sorununu halledemeyen kişiler hep mutsuz olmaktadırlar.
Bütün babaların babalar günün kutluyorum.

DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN

PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST