Bazı çevreler EMDR’de anıya yoğun odaklanmanın yarattığı sönümleme (exposure) etkili olduğunu, iki taraflı uyarımın etkili olmadığını iddia ediyorlar. Acaba iki taraflı uyarımın ekstra bir katkısı var mıdır? Bu konuda araştırmalar ne durumdadır?

EMDR terapisinde en çok tartışılan konulardan biri de iyileşmeyi iki taraflı uyarımın mı yoksa anılara maruziyetin mi sağladığıdır. İki taraflı uyarımdan ziyade anılara maruziyetin bunu sağladığını, o yüzden iki taraflı uyarıma ihtiyaç olmadığını savunanlar da vardır. Ancak son yıllarda iki taraflı uyarımın EMDR’nin etkinliğindeki en kilit uygulama olduğunu ortaya koyan araştırmalar yayınlanmaya başlamıştır.

2019’da Baek ve arkadaşları tarafından yapılan bir çalışmada farelere hoş olmayan bir ayak şoku verilmiş (travma) ve şokla birlikte bir ses dinletilmiş (şartlanma), böylece farenin tek başına sesi duyduğunda vereceği bir korku tepkisi oluşturulmuştur.

Farelerin bir kısmına belirli göz hareketleri dizisini ortaya çıkarmak için tasarlanmış ışık yayan diyotlara (LED'ler) bakarken ses dinletilmiş, bir kısmına bir sabit noktaya bakarken ses dinletilmiş, bir kısmına da sadece ses dinletilmiştir.

Göz hareketlerine maruz kalan farelerin yalnızca görsel ekrana veya travma ile ilişkili sese maruz kalan farelere kıyasla sese karşı daha az korku tepkisi verdikleri gözlenmiştir.

İki taraflı uyaran verilen farelerin beyinlerinde superior kollikulus bölgesi ile mediodorsal talamus bölgesi arasında ve mediodorsal talamus ile de bazolateral amigdala bölgesi arasında güçlendirilmiş uyarıcı sinir bağlantılarının (mavi oklar) oluştuğu tespit edilmiştir.

Bu bağlantı sayesinde duygusal hafızadan sorumlu olan amigdala bölgesinin korku hatıralarını kodlayan nöronlarında bir aktivasyon azalması (kırmızı ok) gelişmiştir.

Bu da travma hatırlatıcısına verilen korku tepkilerini azaltmıştır.

(Baek ve arkadaşları) Kaynak: https://www.nature.com/articles/s41586-019-0931-y

Yine Richardson ve arkadaşlarının 2009 yılında yaptıkları bir araştırmada şiddetli bir saldırının ardından Travma Sonrası Stres Bozukluğu yaşayan kadın bir katılımcıya travmatik anıyı işlemlemek için EMDR prosedürü uygulanmış ve önemli değişiklikler elde edilmiştir.

Görüldüğü üzere prefrontal bölgedeki (beynin ön bölgesi) yüksek aktivasyon 90 dakikalık bir EMDR seansının ardından normoaktif hale gelmiştir

Kaynak: https://www.researchgate.net/figure/Axial-images-of-the-brain-showing-BOLD-responses-associated-with-safe-place-imagery_fig2_233638840