Aşırı ölçüde - adeta patlayıncaya dek - krizler halinde tekrarlayan yemek yeme ve hemen ardından yediklerini kusma nöbetlerinin olduğu bir rahatsızlıktır.
Aşağıdaki iki belirti bu duruma eşlik etmektedir:
- Belirli bir süre içinde, diğer insanlarla karşılaştırıldığında, pek çok kişinin yiyebileceği besin miktarının çok daha fazlası tüketilir.
- Yemek yeme esnasında kişide kontrol kaybı hissi olur (yemeği sonlandıramayacağı, miktarında aşırıya kaçıp kontrol sağlayamayacağı hissi).
Kişi kilo almamak için isteyerek kusturucu, dışkılamayı arttırıcı veya idrar söktürücü ilaçları kullanır. Yemek yemeyi kendine yasaklayıcı tutumlar veya normalden daha çok fiziksel aktivite veya yoğun kültürfizik hareketleri gibi sorunlu davranışlar içine girer. Tıkınırcasına yemek yeme ve uygun olmayan telafi davranışları, en az üç ay süre ile ve haftada en az iki kez görülüyorsa bulimiya nevroza teşhisi konabilir. Kişinin kendine bakışında vücut şekli ve kilosu önemli bir yer işgal eder.
Bulimia Nevrozanın İki Tipi Vardır:
- Kişi aldığı besinleri düzenli olarak çıkarır, idrar söktürücü ve dışkılamayı arttırıcı ilaçlar kullanır.
- Kişide yemek yememe veya anormal derecede fiziksel aktivite ve spor yoluyla aldığı kalorileri harcamaya çalışma davranışı görülür.
Patlarcasına yeme süreçleri, çoğunlukla iki saatten kısa sürelerde tekrarlanır. Üstelik, daha çok karbonhidrat içeriği fazla olan tatlı, pasta gibi kalorice zengin besinler tüketilir. Kişiler bu davranışlarını gizlemeye ve kıyıda köşede yemeye çalışırlar. Bir tıkınırcasına yeme hali planlı olabileceği gibi, aniden de başlayabilir. Yeme davranışı genellikle çok hızlı bir şekilde gerçekleşir. Tıkınırcasına yeme atakları, alışıla gelen aralıklarda olabileceği gibi öfke, gerilim, yalnızlık, depresif hissetme gibi duygulanımların olduğu dönemlerde de tetiklenebilir. Kişinin hissettiği gerilim yemek yeme esnasında geçici bir süre için düşse de, sonrasında bunu çökkünlük ve çok yediği için suçluluk duyguları izler.
Eşlik Eden Durumlar
İlerleyen dönemlerde, bu kişilerde alkol-madde bozuklukları ve depresif durumlar görülebilmektedir. Depresif duygu hali bu sürecin sonucu olarak ortaya çıkabileceği gibi, bu yeme bozukluğuna kaynak da teşkil ediyor olabilir. Bu kişilerle yapılan değerlendirmelerde büyük oranda kişilik bozukluklarına sahip oldukları (daha çok sınırda kişilik bozukluğu) gözlenmektedir. Depresyon, neden ve/veya sonuç olarak genellikle bu hastalığa eşlik eder. Bu kişilerde madde kullanımı özellikle yoğun alkol kullanımı da görülebilmektedir. Kadınlarda çoğunlukla âdet düzensizlikleri oluşmakta, bazı hastalarda tansiyon düşüklüğü ve kalp atım sayısında azalmaya rastlanmaktadır. Kusmalar nedeniyle hastanın su-tuz dengesi bozulabilir. Yemek borusu hasarları, tükürük bezlerinde büyüme ve diş çürümeleri görülebilir.
Bulimiya Nevrozanın Sıklık ve Yaygınlığı
Bütün toplumlarda yaklaşık %1 oranında görülmektedir. Genç kızlarda ve kadınlarda erkeklere oranla 10 kat daha sık görülür. Daha çok erişkinliğe geçiş döneminde başlamaktadır. Hastaların ailelerinde de bu rahatsızlığa, madde kötüye kullanımına veya depresif rahatsızlıklara daha yüksek oranda rastlanmaktadır.
Tedavi
- İlaç tedavisi: İştahı ve yeme davranışını kontrol altına alan, ruhsal bozuklukları tedavi eden ilaç tedavisi gerekmektedir.
- Psikoterapi: Klinik gözlemler ve deneyimler, bu rahatsızlığa sahip kişilerin, zeminde başka psikolojik rahatsızlıklara da sahip olduklarını göstermektedir. Bu kişilerde büyük oranda çocukluk dönemi travmalarına rastlanır. Psikoterapide esas olan, bu davranış bozukluğuna yol açan duygusal gerilimlerin kaynağı olan travmatik etkilerin ortadan kaldırılmasıdır. Bu etki ortadan kaldırıldığında kişinin duygusal gerilimi düşer ve tıkınırcasına yeme ve kendini durduramama hali ortadan kalkar. Çocukluk döneminde yaşanan duygusal ve fiziksel şiddet, ihmal ve özellikle cinsel taciz durumları bu rahatsızlığı yaşayan insanlarda belirgin bir biçimde ortaya çıkan travmatik unsurlardır.
DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN
PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST
Aşırı Yeme Hastalığı hakkında bilgi almak isterseniz eğer ki; İlgili linke tıklayabilirsiniz.
Aşırı Yeme Hastalığı
Aşırı yeme hastalığı bir yeme bozukluğudur ve son derece yaygın biçimd...
Anoreksia Nervosa
Anoreksiya nevroza, 19. yüzyılın sonlarında ruhsal bir bozukluk olarak...