Doğru ve Etkili Antidepresan Seçimi için Genetik Testlerin Önemi Nedir? | Doç. Dr. Adnan Çoban

Farmakogenetik Testleri Kimlere Önerirsiniz? | Doç. Dr. Adnan Çoban

<p>Hocam, farmakogenetik testleri kimlere önerirsiniz? Farmakogenetik testlerin ulaşılabilirlik ve fiyat performansı açısından daha uygun hale getirilmesine göre çalışmalar devam etmektedir. Bu ihtiyaçlar giderildikten sonra, Farmakogenetik testler uzun süre ilaç kullanması gereken hastalarda rutin bir uygulama haline gelebilecektir. Ancak farmakogenetik testler günümüzde daha çok dirençli depresyonlarda uygulanmaktadır. Araştırmalar daha çok bu alanda veri ortaya koymuştur. Ancak kronik şizofreni, bipolar bozukluk ve dirençli obsesif kompülsif bozukluk gibi psikiyatrik bozukluklarda da farmakogenetik testlerin tedaviye katkısı üzerine araştırmalar planlanmakta ve yürütülmektedir. Yeterince veri elde edildikten sonra uzun süre ilaç kullanmak zorunda kalan ve bazen hayatlarını zora sokan ilaç yan etkileriyle karşı karşıya kalan bu kişilerde de farmakogenetik tetkikler yapılabilecektir. Ayrıca bu psikiyatrik durumlarda sık karşılaşılan ve ilaç yan etkilerine bari olarak gelişen tedavi uyumsuzluğunun önüne geçilmesinde de bu testler büyük katkı sağlayabilecektir. Dolayısıyla ortaya koyulan verilerfarmakogenetik testlerin uzun süre ilaç kullanması gereken kronik psikiyatri vakalarında hem etkin hem de yan etki profili düşük ilacın belirlenmesinde önemli bir enstrüman olacağına işaret etmektedir.</p>

Öfke nedir?

<p>Öfkeli insanlarda var olan temel duygulardan bir tanesidir. Olumsuz bir duygudur. Olumsuz bir duygu olduğu için de beynin öfkeyi kontrolle ilgili mekanizmaları var. Beyin bu konuda aslında çok sağlam bir yapıya sahiptir. Fakat bazen beynin öfke kontrolünü sağlayan mekanizmada sıkıntılar söz konusu olabilir. Yani bu mekanizmayı bozan etkenler söz konusu oluyor. Bu etkenler söz konusu olduğunda da öfke kontrol bozukluğu ve öfke sorunları ortaya çıkar. Peki nedir? Öfke, kontrol bozukluğuna veya öfke sorunlarına sebep olan şeyler. En başta Depresyonun belki de ilk belirtisi, öfke sorunlarıdır. Mesela kişi herkesi son günlerde ve hocam herkesin kalbini kırmaya başladım. İşlerimden, iş yerimden herkese kavga ediyorum. En ufak bir şey alınmıyorum, tepki görüyorum. Trafikte sürekli kavga etme noktasına geliyorum. Şeklinde yakınmalar da gelir. Ve öne alınmazsa bu durumun ilerleyeceği şey ağır depresyon. Başka neden? Mesela aşırı alkol kullanın. Ve madde kullanımı. Bunlar da öfkeyle ilgili mekanizmaları bozduğu için öfke ve kontrol sorunları yaratabilir. Veya Anne babayla ilgili, çocukluk döneminde yaşanmış olumsuz yaşantılar. Mesela aşırı eh bunaltan, aşırı efendim ikaz eden, sürekli eleştiren, sürekli kısıtlayan, aşırı koruyup kollayan anne babaların çocuklarında eh aşırı bir öfke birikmesi ve erişkin dönemde öfke, kontrol sorunları ortaya çıkabilmektedir. Hiperaktif çocuklarda, hiperaktivite ve dikkat eksikliği sorunu olan çocuklarda dürtü kontrol mekanizması bozulduğu için, öfke çok sık görülebilen bir durumdur. Hiperaktivitenin tedavisiyle birlikte bu öfke sorunları çocuklar kurtulabilir. Veya işte bazı fiziksel hastalıklar, mesela kalp hastalıkları sonrasında öfke sorunlarının çok sık olduğunu görüyoruz. Bazı kullanılan ilaçlar, mesela kortizon gibi ilaçlar kronik rahatsızlıklarda kullanılan kortizon gibi ilaçlar, öfke sorunlarına, aşırı sinirlilik ve evlilik durumlarına sebep olabilir. Bir de beynin bölgesini mesela bir insanlar patlayıcı tarzda öfke kontrolsüzlüğü söz konusuysa mesela epilepsi hastalığı, sarı hastalığından, beynin ön bölgesinde oluşan tümörlerde beyin ön bölgesinde ve öfkeyle ilgili alanlarındaki iltihabi durumlarda biz öfke patlamalarını görebiliriz. O yüzden ne yapmak lazım? Öfke patlamasına sebep olan etkenleri bir bir verimletmek etkenleri ortaya koymak, bu etkene yönelik tedavide mutlaka girişimde bulunmak lazım. Mesela depresyonsa, depresyon tedavisiyle birlikte öfke kontrolü çok kısa sürede sağlanacaktır. Eğer anne babayla ilgili bir sorunsa çok travmatik bir hadise söz mesela bir cinsel taciz söz konusuysa bu travmanın çözülmesi ile birlikte buna bağlı öfke sorunu da ortadan kaldırılır. Yani etkene yönelik bir tedavi planı yapılırsa öfke sorunu büyük oranda ortadan kaldırılabilmektedir.</p>

Doğru ve Etkili Antidepresan Seçimi İçin Genetik Testlerin Önemi

<p>Hocam doğru ve etkili anti depresyon seçimi için genetik testlerin önemi nedir? Her ilaç grubu gibi antidepresanlar da genetik yapıya göre farklı kişilerde farklı etkiler gösterebilir. Genetik testler bireyin DNA' sını analiz ederek kişinin genetiğine uygun antidepresanlarının belirlenmesine yardımcı olur. Özellikle tedaviye dirençli depresyon vakalarında hem etkin hem metabolik açıdan uygun hem de yan etki açısından emniyetli antidepresan tespitini sağlamaktadır. Etkin&nbsp;antidepresan genetik olarak direnç göstermeyen antidepresandır. Metabolik açıdan uygun antidepresan ise vücutta istenilen hızda metabolize edilen antidepresandır. Bunu&nbsp;<a href="http://belirleyenise.ch/" rel="noreferrer ugc nofollow" target="_blank" title="‌">belirleyen ise ch</a>p 2, c 19 ve chp 2 d 6 gibi enzimlerin genetik varyasyonlarıdır. Bu enzimler antidepresanların metabolizmasında önemli rol oynar. Farmakogenetik testler bu enzimlerin genetik varyasyonlarını saptayarak, antidepresanların o vücutta hangi hızla metabolize edileceğini belirler. Bu da etkili ve emniyetli dozun belirlenmesine yardımcı olur. Genetik testlerin ortaya koyduğu bütün bu veriler doktorların en uygun tedavi planını oluşturmalarından yardımcı olur. Ayrıca tedavi etkinliğini arttırır ve tedaviye etki süresini kısaltır. Hastanın bir an önce arzu ettiği yaşam kalitesine kavuşmasını mümkün kılar.</p>

Teknoloji Bağımlılığı

<p>Teknoloji bağımlılığı, televizyon, bilgisayar, telefon gibi teknik iletişim araçlarına, aşırı düşkünlükte karakterize, bir bağımlılıkgibidir. Bu bağımlılık tipi diğer bağımlılık tiplerinden farklı olarak toplumun bütün kesimlerini, çocuklar da dahil olmak üzere. Etkilediği için son derece yaygın ve tehlikeli bir bağımlılık gibidir. Çocuk Bugün için yirmi birinci yüzyılın çocukları daha okumayı, yazmayı öğrenmeden hatta konuşmayı öğrenmeden telefon ve efendim bilgisayar kullanmayı öğrenmektedirler. Bu hasta teknolojik gelişim, dönüşüm son derece önemlidir. Teknolojinin eee zararlı olunmasından kaynaklanan bir şey değildir. Teknolojiyi kullanmayla ilgili. Teknolojik&nbsp; aygıtları kullanmayla ilgili bir sorunun tezahürüdür.Ne oluyor ki çocuklarda erişkinlerde yaşlılarda hatta Normal hayatta, günlük hayatta, gerçek hayatta karşılanamayan bir takım duyguların teknolojik birtakım&nbsp; aygıtlarla karşılanamaması, karşılanmaya çalışılması çabası söz konusu olur. Yani mesela eğer aile ilişkilerinde sorun varsa çocuğun, efendim arkadaşlarıyla bir problemi varsa, içe kapanıksa, dış dünyada dış dünyayla istediği şekilde bir operasyon, bir bağ kuramıyorsa, yalnız hissediyorsa, güçsüz his Kendine bir öz güven sorunu söz konusuysa o zaman ne yapıyor? Bu boşluğu, sanal ortamda ve sanal birtakım yaşantılarla karşılamaya çalışıyor. Işte &nbsp;bu tanımlamadan da hareketle tedavi de özellikle bu kişilerin bu bağımlılıklarını, bu aşırı düşkünlüklerini, telefona, internete, aşırı düşkünlüklerin altında yatan sebeplerin ortaya çıkarılması ve bunun üzerine çalışılması&nbsp; son derece önemlidir. Bugün aileler çocukların bu sebep olan bu boşluğa sebep olan etkenlerini ortadan kaldırma yerine biraz kısıtlama davranışı veya tutumu sergileyerek çocuklarını bu şekilde bağımlılıktan kurtaracaklarını sanıyorlar. Ama çoğu zaman bu kısıtlama çocukları daha da bağımlılığa sevk ediyor. Ve bağımlılıkların daha da şiddetlenmesine sebep oluyor.</p>

Takıntı nedir?

<p>Takıntı hastalığı takıntılarla seyreden bir ruhsal bir rahatsızlıktır. Takıntı ne demektir? Takıntı insanın aklına istenmeden gelen davetsiz misafir şeklinde gelen ve kişiyi de aşırı bunaltıyor. Sıkıntı yaratan düşüncelerdir. Böyle düşüncelerdeki düşünceler kişiyi bu sıkıntıdan, aşırı sıkıntıdan&nbsp; sıkıntı gidermek üzere birtakım davranışlara sürükler. Mesela aşırı kirlendiğini düşünen, sürekli kirlendiğini düşünen bir kişide sürekli el yıkama veya yıkanma davranışı ortaya çıkarır. Veya hastalıkla Gibi takıntılar ortaya. Yani sen hastasın. Sende bir rahatsızlık var şeklinde bir&nbsp; düşünce söz konusu oluyorsa o zaman ne olur? Sürekli hasta olduğuyla ilgili düşünceler, hasta olmadığını, kanıtlamaya dayalı davranışlar oluşur. Veya&nbsp; dini obsesyonlar verip, dinitakutlar dediğimiz bir ağız takıntılar vardır. Nedir bu?Mesela tanrıyla ilgili küfürler ortaya çıkar.&nbsp; mukaddes gördüğü şey kavramlarla ilgili birtakım kül küfürler, ileri geri konuşmalar şeklinde düşünceler ortaya çıkar. Budüşünceler Kişinin&nbsp; sürekli estağfurullah, tövbe,tövbegibi bir takım şeyleri söylenmeden, sürekli duaetmelerine ve hatta işte aşırı ibadet yapmalarına&nbsp; sebep olur. İşte biz bu&nbsp; mesela temizlik düşüncesine takıl tadı veriyoruz. Kirlenmişlik düşüncesine sürekli el yıkama olayına da kondisyon adını veriyoruz. O yüzden bu rahatsızlığımız obsesif kompulsif bozukluk adını veririz. Peki takıntı hastalığı&nbsp; neden birçok&nbsp; nedeni vardır. Bunun başında kimyasal nedenler var. Maddesinin aşırı düşmesinden dolayı beyin bazı alanlarında düşünceyi kontrol eden alanlarında sıkıntılar söz konusu ve bu sefer olumsuz düşünceler işte bu takıntı dediğimiz olumsuz düşünceler ortaya çıkar. Yine geçmiş&nbsp; dönemde yaşanmış travmalar.Mesela bir insanın yasak bir ilişki yaşaması o insanda bir temizlik obsesyonu, temizlik takıntısı şeklinde ortaya çıkartır.&nbsp; geçmişte yaşadığımız&nbsp; bizde bazı konularda hassasiyet ve takıntı dediğimiz&nbsp; düşüncelere sebebiyet veriyorlar. Peki tedavisi nasıl bu takıntı hastalığı? Tedavisi aslında çok kolay. Çok&nbsp; karmaşık bir tablo olmasına rağmen&nbsp; tedavisi bir yöntem oluşturulabilir bir tedavi programı&nbsp; çok&nbsp; basittir ve başarı oranı çok yüksektir. İlaç tedavisi olmazsa olmazdır burada. Kimyasal durumu düzeltmemiz şarttır. İlaç Tedavisine ilave eden düşünceler bu Negatif Düşünceler üzerinde yoğunlaşan kooperatif davranışı talepler ve travmaya bağlı bir&nbsp; eğer takıntı rahatsızlığı söz konusuysa travmayı çözmeye yönelik travmanın etkisini duyarsızlaştırmaya yönelik&nbsp; EMDR gibi travma terapilerinden son derece faydalanılmaktadır. İlaç artı terapiyle, tedavibaşarısı aşağı yukarı yüzde seksen, doksanlara kadar ulaşabilmektedir.</p>