Esrar Bağımlılığı

ESRAR NEDİR?

Orta Asya ve Çin’de en az 4000 yıldır kullanılan Hint keneviri Cannabis sativa dayanıklı, aromatik bir bitkidir. Bu bitkiden elde edilen maddeye esrar (cannabis) adı verilir. Esrar kenevirin yaprak ve çiçeklerinin kurutulması ile elde edilir. Dünyada en çok kullanılan yasadışı maddedir.

Esrarın en etkili formu “haşhaş” ya da “hash” denilen bitkinin çiçek bölümünden veya yapraklarında ki kuru, kahve-siyah, reçineli sızıntısından elde edilir.

Esrar bitkisi genellikle kesilir, kurutulur, küçük parçalara ayrılır, sigaranın içine sarılarak içilir.

Esrarın, “Marihuana”, “ot”, “çay”, “pot”, “kenevir”, “yabani ot” (weed) ve “Mary Jane” gibi isimleri de vardır.

Esrar Bağımlılığı Nedir?

Esrar bağımlılığı “esrar” maddesine karşı konulamaz bir arzu duyma, bu maddeyi içmediğinde birtakım fiziksel, psikolojik, davranışsal sorunlar yaşama ve kullanmadan hayatına devam edemeyeceği gibi yanlış inanışlara sevk eden bir bağımlılık türüdür. Aromatik ve zarar vermeyen bir bitki gibi göründüğünden kullanıcılar arasında “Ot’tur günahı yoktur” şeklinde bir yanlış inanışa sebep olur. Halbuki esrar bir uyuşturucu maddedir ve günahı da çoktur. 421 çeşit kimyasal madde içeren esrarın alınmadığında yerinde duramama, huzursuzluk, iştah kaybı, uykuda bozulma, sinirlilik ve gerginlik gibi belirtilere yol açması onun bağımlılık potansiyelinin ve zararlarının yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.

ESRAR BAĞIMLIĞININ SIKLIĞI NEDİR?

Son bir yılda 18-21 yaş grubunda marijuana kullanımı %25, 50 yaş ve üzerinde %1 ve altıdır. Esrar kötüye kullanımı ve bağımlılığının yaşam boyu görülme sıklığı %5’dir.

ESRAR ETKİSİNİ NASIL GÖSTERİR?

Esrar sigara gibi içildiğinde öfori etkisi dakikalar içinde görülür, 30 dakikada en yüksek seviyeye ulaşır ve 2-4 saatte sonlanır. Bazı motor ve bilişsel etkileri 5-12 saat kadar sürer.

Esrar alanlarda taşikardi, ağız kuruluğu ve iştah artışı, alerjik bünyelerde göz etrafında kızarma ve döküntüler gibi fiziksel belirtiler, renk, ses ve zaman-mekân algısında değişme gibi psikolojik etkiler ve motor hareket ve reflekslerde yavaşlama, kontrol kaybı (dizinhibisyon) ve muhakemede bozulma şeklinde davranış etkileri gözlenebilir.

Bunlara ilaveten kişide aşırı konuşkanlık, karakter değişiklikleri, sahte cesaret, dikkat-konsantrasyon zayıflığına bağlı kontrolsüz davranışlar (dezorganizasyon) görülebilir. Bu etkileri sebebiyle kişinin ağır makinelerle çalışması ve araba kullanması tehlike arz eder. Kişi kendine ve çevresine zarar verebilir hale gelir.

Esrar kullananlarda kuru öksürük, laranjit, farenjit, bronşit ve akciğer kanseri sigara kullananlarla karşılaştırıldığında 5 kat daha fazladır.

Esrar korku, panik ve kuşku haline sebep olabilir.

Esrarın sebep olduğu dikkat-konsantrasyon zayıflığı, bellek bozukluğu ve bilişsel yetilerdeki gerilemeler öğrenmeyi ve ve zihinsel performansı düşürür. Bu da öğrencilerin, öğretmenlerin ve zihinsel işlerle uğraşan kişilerin performans düşüklüğü yaşamalarına sebep olur.

Akut esrar kullanımı EEG'de yaygın zemin aktivitesi yavaşlatır ve REM supresyonua (Uykunun rüya döneminin baskılanmasına) sebep olur. Bu da uyku kalitesini bozar ve kişiyi depresif sürece sürükler.

ESRAR BAĞIMLILIĞI NASIL OLUŞUR?

Esrar, ağız yoluyla emmek ve çiğnemek suretiyle de alınabilir, ancak en sık sigara olarak içilir. Temel psikoaktif maddesi delta 9 tetrahidrocannabiol’ dur (THC). Esrar dumanı içinde ana psikoaktif bileşen olan delta 9 tetrahidrocannabiol ile birlikte 400 kimyasal madde olduğu bildirilmiştir. Beyne etkileri maddenin beyne ulaşma hızıyla direk ilişkilidir. Beyne en hızlşı ulaşım sigara şeklinde içmeyle olmaktadır. Bu şekilde esrar akciğerlere çekildikten birkaç saniye sonra beyne ulaşabilmektedir.

Esrar, beynin ödül ve stres sistemini aynı opiat (eroin), kokain ve nikotin gibi etkiler. Nikotin ve kokain gibi, esrar da mezolimbik bölgede dopamini arttırır. THC beyinde ve yağ dokusunda birikir. Yağda erime özelliği esrara bir nevi depo etkisi yaratır. Bu nedenle esrarın vücuttan atılma hızı düşük ve kalış süresi uzundur. Bazen arınma süresi 3 hafta ile bir ayı bile bulabilmektedir. Bütün bu özellikleri ile esrar psikolojik faktörlerin daha ön planda olduğu derin ve şiddetli bir bağımlılığa sebep olur.

ESRAR HANGİ AMAÇLA İÇİLİR?

 Genellikle merak ve heyecan arayışının yoğun olduğu ergenlik döneminde içen akranların teşviki ve özentisiyle başlanır. Hele aile sorunları, sevgiliden ayrılma, terk edilme, reddedilme, başarısızlık, kendine güvenememe, destek arayışı ve yalnızlık gibi kişiye acı veren etkenler söz konusuysa, kişi bu acıyı dindirmek amacıyla esrar kullanmayı öğrenir ve bağımlılığın girdabına kapılmış olur. Bunun yanı sıra internet üzerinden birçok bilgiye erişilebilirliğin artması esrarın bilinirliğini ve ulaşılabilirliğini gün geçtikçe artırmakta ve esrarın özellikle gençler arasındaki yaygınlığını artırmaktadır.

Merak esrarla tanışmada en önemli etkendir. Esrar kullanan insanların büyük bir çoğunluğu ilk buluşmayı yakın bir arkadaşı sayesinde gerçekleştirir. Arkadaş çevresinde birilerinin kullanması ve maddenin etkileri hakkında konuşması kişide merak uyandırır ve ilk kullanım zemini böylece oluşmuş olur. Ergenlik döneminde olmak, o an için bunu bir eğlence olarak görmek, yeni deneyimler elde etme arzusu, maddeye ilişkin pozitif düşünceler ve kişinin maddenin kısa ve uzun vade risklerini bilmemesi merakı daha da celp eder ve esrar kullanımı gerçekleşir.

Bir diğer esrara teşvik eden durum da kişinin bulunduğu ortama ve gruba ait olma ihtiyacıdır. Bu ihtiyacı karşılamak üzere başlamış olan ilişki madde için bir araya gelen bir grup psikolojisine dönüşür. Sözde madde üzerinden yalnızlıklar paylaşılır ve aidiyet duygusu geliştirilir ama farkında olunmadan bağımlılığın pençesine düşülmüş olunur. Kişilik özellikleri, arkadaşların tutumları, arkadaşlık ilişkisinin yakınlığı ve samimiyeti bu konuda önemli etkenlerdir.

Esrarın gençler arasında eğlence amaçlı kullanımı da yaygınlığının önemli bir sebebidir. Eğer bir genç mutsuzsa ve hayatından memnun değilse kendini eğlendirecek birtakım maddelere tevessül etmektedir. Esrarın sağladığı sahte mutluluk yaşantıları onu mutsuzluğundan kurtaracakmış gibi görünür ve kişi esrara bağımlı olmaya başlar.

Kendilerine güven kaybı yaşayan, başaramama ve sorunlarının üstesinden gelememe kaygısı yaşayan kişiler bazen esrarın geçici güven verici etkisini kullanmaya çalışırlar. Bu kişiler esrarın stres ve depresyona karşı kendilerini güçlendirdiğine ve daha iyi hissettirdiğine inanırlar. Ancak esrarın bu etkisi geçici olduğu için sürekli içme isteği başlar ve bir zaman sonra esrar almadan bir şey yapamama hali gelişir.

Meşguliyet ve üretmek insana kendini iyi hissettirir. Ancak işsizlik, meşguliyetsizlik yaşayan kişiler bir zaman sonra kendilerini iyi hissettirecek bir aktiviteye ihtiyaç duyarlar. Farklı deneyimler ararlar, can sıkıntısını gidermek isterler, yeni deneyimler ve duygular tatmayı arzu ederler. Bunlar da esrar bağımlılığının zeminini oluştururlar.  

Sonuçta esrara bağımlı olan kişiler farklı etkenlerle bu sürecin içine girmiş olsalar da ortak noktaları esrarın içinde bulundukları duruma çözüm olabileceğine inanmalarıdır. Ancak kişiler yağmurdan kaçarken doluya tutulurlar ve sorunlarını çözmek bir yana esrar bağımlılığı gibi yeni bir sorunu da hayatlarına almış olurlar.

 ESRAR KULLANIMI SUÇ MUDUR?

Türkiye’de esrar kullanımı, yetiştiriciliği ve satışı TCK’nın 191. maddesi gereğince suçtur ve 2-5 yıl arası hapis cezası gibi ağır cezaî müeyyideleri vardır. Bazı ülkelerde bunca zararına rağmen esrarın kullanımı yasaldır. Ancak bu yasallığın altında bir çifte standart anlayışı vardır. Batı toplumlarında esrar kullanımının siyasetçisinden sağlıkçısına kadar toplumun her katmanında özellikle ergenlik ve gençlik yıllarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Dünün genci bugün bir mevkiye geldiğinde bu çifte standartın etkisiyle esrarı hoş görebilmektedir. Halbuki esrar kuşku götürmez bir şekilde bağımlılık potansiyeli yüksek ve zararlı bir maddedir.

 ESRAR KULLANIM YOLLARI NELERDİR?

• En çok tercih edilen şekil bitkinin kurutulan yaprağının parçalanıp tütünle birlikte sigara şeklinde sarılması ve içilmesidir. Bu sigaradan en az beş kat daha zararlıdır.

• Bong ya da kova olarak bilinen yöntemle buhar olarak solunur. Dumanının inhalasyonu ile elde edilen etkinin sağlanması için esrarın oral alımındaki miktarı inhale edilenin 2-3 katı olmalıdır.

• Browni ve keke ya da çaya karıştırılarak tüketilir.

• Esrarın psikoaktif etkileri kullanılan esrarın gücüne, kullanım yoluna, içme tekniğine, sıcakta eritmenin (pirolizis) kannaboid içeriğine etkilerine, doza, kullanılan mekana, kullanıcının son deneyimine, kullanıcının beklentisine ve kullanıcının esrarın etkilerine olan biyolojik yatkınlığına bağlı olarak değişir.

9. BİR KİŞİNİN ESRAR KULLANDIĞINI NASIL ANLARIZ?

• Hareketlerde tuhaflaşma, içe kapanma, eve geç gelmelerde artış, hırçınlık, saldırganlık, aileyle paylaşımın azalması, gözlerde kızarma, kötü arkadaşlar edinme klasik şüphelendirici bulgulardır.
• Esrarın etkisi altındayken kişide gereksiz gülmeler ya da korku ve panik gözlenebilir.
• Beraberinde denge kaybı, gözlerde kızarma, reflekslerde yavaşlama, unutkanlık gelişebilir.
• Esrarın etkisi geçtikten sonra da uyku hali, yorgunluk ve huzursuzluk başlar.
• Özellikle uzun süre ve yüksek miktarda esrar kullanan kişilerde ani başlayan ve birkaç saat ila birkaç gün arası sürebilen varsanı, sanrı, duygusal gel-git ve bilinç bulanıklığı ile giden psikotik tablolar görülebilir.
• Hatta bazen tamamen şizofreniyi andıran belirtiler gözlenebilir.
• Esrar kullanımı beyinde hacim azlığına (atrofi) sebep olabilir. Bu kişilerde de demans benzeri belirtiler görülebilir.

ESRAR BEDENDE VE İDRARDA KAÇ GÜNE KADAR TESPİT EDİLEBİLİR?

Esrarın vücutta tespit edilme süresi ne kadardır?

• İlk kez içen birinde esrar, testlerde yaklaşık 3 gün boyunca tespit edebilir.
• Haftada üç ya da dört kez esrar içen birinde tespit süresi 5-7 gündür.
• Günde bir kez veya daha fazla kullananlarda ise testlerde 30 gün veya daha uzun bir süre esrar tespit edilebilir.
• Tespit edilebilme aynı zamanda yapılan test türüne de bağlıdır.

Çeşitli esrar testleri için genel tahminler

• Esrar idrarda kullanımdan sonraki yaklaşık 3-30 gün içinde tespit edebilir.
• Tükürük testlerinde ise esrarı kullandıktan sonra yaklaşık 24 saat pozitiflik elde edilebilir. Bazı tükürük testlerinde bu süre 72 saate kadar çıkabilir.
• Saç testi en hassas testtir ve kullanımdan sonra 90 güne kadar THC’yi tespit edebilir.
• THC kullanıcısıyla temas eden bir kişinin teorik olarak saç testinin pozitif çıkması muhtemeldir.
• Kan testleri THC’yi sadece 3-4 saat boyunca tespit edebilir.

 ESRAR YOKSUNLUK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Esrar, özellikle psikolojik bağımlılık yapan bir madde olsa da diğer maddeler gibi yoksunluk belirtilerine sebep olur. Yoksunluğunda şu belirtiler oluşabilir:

• Sürekli uykululuk, uyku düzeninde bozulma
• Aşırı gerginlik, gevşeyememe
• Sinirlilik
• Öfke Kontrol Problemleri
• Tembellik, demotivasyon
• Bellek sorunları
• Dikkati odaklamada zorluk
• Şüphecilik
• Düşüncesizce hareket etme

Yoksunluk belirtileri süre kişiden kişiye ve kullanım şiddetine göre değişebilir. Bazen esrar kullanımından birkaç saat sonra bazen de günler hatta haftalar sonra görülebilir. Bazen de yoksunluk belirtileri maddeyi düzenli olarak kullanıyorken de gelişebilir. Esrardaki yoksunluk belirtileri bazı diğer maddelerde olduğu gibi titreme, ishal, yaygın ağrılar gibi ağır şikayetlerle seyretmemesi bu belirtilerin hafife alınmasına ya da fark edilmemesine sebep olabilir. Oysa bu gibi durumlar gözlemlendiğinde kişiye müdahale edilmelidir.

ESRARIN ZARARLI ETKİLERİ NELERDİR?

Esrar özellikle öğrenme, bellek ve dikkat merkezlerine hasar verir. Uzun süreli kullanımda beynin performansı gitgide düşmeye başlar. Araştırmacılar esrar kullanımı ile bazı zihinsel rahatsızlıklar arasında sebep bağlantısı olduğunu ortaya koymuştur. Örneğin şizofreni riski esrar kullananlarda 7 kat fazladır. Yine bipolar bozukluk, major depresyon riski de artar. İlginçtir ki bu rahatsızlıkları olan kişilerde de esrar kullanımı diğer insanlara nazaran daha sık görülmektedir. Esrarın bedene de zararları vardır. Örneğin esrar testis kanserinin sebepleri arasında zikredilir. Esrarın akciğerlere zarar verdiği kesindir. Özellikle nefes yoluyla esrar içen kişilerde öksürük ve balgam en ciddi rahatsızlıkların başında gelir.

ESRAR BAĞIMLILIĞINDA HASTANE TEDAVİSİ GEREKİR Mİ?

Bağımlılık tedavisinde her zaman için arzu edilen, tedavinin hastane yatışına ihtiyaç duyulmaksızın yapılmasıdır. Hafif ve orta şiddette esrar bağımlılıklarında ilaç tedavisi ve psikoterapi hastane yatışı yapılmadan ayaktan düzenlenebilir. Ancak eğer esrar bağımlılığı çok şiddetli ve tehlikeli bir hal aldıysa ve kişinin içmeden durması neredeyse mümkün değilse tedavinin klinik ortamda başlatılması çok daha güvenli olacaktır. Hastane yatış sürecinde bir yandan kişinin arındırma, ilaç tedavisi, psikoterapisi uygulanırken bir yandan da aile eğitimi, dışarıdaki ortamın düzenlenmesi ve sosyal destek sisteminin kurulması planlanır.

ESRAR BAĞIMLILIĞINDA TEDAVİDE KULLANILAN İLAÇLAR NELERDİR?

Antidepresanlar, anksiyolitikler, duygudurum düzenleyiciler (bazı antiepileptikler) ve bazı antipsikotikler esrar bağımlılığın şiddetini azaltmada ve yoksunluk tedavisinde kullanılmaktadır. Son yıllarda esrar kullanımında isteği ve yoksunluk şiddetini azaltmada kullanmak üzere geliştirilmiş ilaçlar vardır.  Bir psikiyatristin kontrolünde bu ilaçlar tatbik edilebilmektedir. 

ESRAR BAĞIMLILIĞI TEDAVİSİNDE UYGULANAN TERAPİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

Bağımlılıkta terapi; kişinin kendini tanıması, anlaması ve kendini değerlendirme yetisini kazanmasını,

Uyuşturucu madde kullanmaya başlama nedenlerinin araştırılmasını ve bununla ilgili etkenlerin ortadan kaldırılmaya çalışılmasını (kişilik sorunları, güvensizlik vb),

Söz konusu uyuşturucu maddelerin kendisinde yarattığı etkileri tanımasını,

Tekrar kullanmaya başlamasının engellenmesi için gerekli bilgileri ve yetileri kazanmasını,

Altta yatan veya eşlik eden ruhsal sorunların tedavisini,

Dış dünyaya karşı kendisini hazırlamasını sağlamaya yöneliktir.

Bu amaçla uygulanan bireysel ve grup terapilerinin bağımlılığın tedavisinde yeri büyük olmaktadır.

TMS tedavisi: Aşerme ve yoksunlukta TMS tedavisinin hem kliniğin şiddetini azaltmada hem de tedavi direncini ortadan kaldırmada etkili olabileceği bildirilmiştir. Yüksek frekansta sol dorsolateral prefrontal (sol önün arkası) bölgeye uygulanan TMS’nin şiddetli aşermelerde etkili bulunmuştur (Rao, 2019).

EMDR terapisi: Çocukluk travmaları başta olmak üzere ruhsal travmalar esrar bağımlılığın önemli sebepleridir. Ayrıca esrar kullanımına bağlı yoksunluklar, aşermeler ve zehirlenmeler de travma etkisi yapar ve bağımlılığın şiddetini artırır. EMDR terapisi ile hem bağımlılığa sebep olan travmaların hem de bağımlılığın sebep olduğu travmaların çalışılması tedavi başarısını artırmaktadır. EMDR terapisi özellikle aşerme ve yoksunluğa karşı duyarsızlaştırma etkisiyle arındırma sürecinin çok daha rahat atlatılmasında yüksek etkinliğe sahiptir.

Esrar Bağımlılığı Tedavisi ve Rehabilitasyon

Önce esrarın zararlı olduğunu, kişinin bağımlı olduğunu ve tedavi olması gerektiğini kabul ettirmek: Ottur günahı yoktur miti esrarın hem kötüye kullanımını artıran hem de tedaviye başvurma oranını azaltan bir mittir. Halbuki esrar da diğer maddeler gibi bağımlılık yapar ve yoksunluk sendormuna yol açar.

Yoksunluğun Tedavisi: Bunun için bağımlılığın şiddetine göre ya dışarıdan ya da hastaneye yatırılarak gerekli tıbbi müdahale yapılmalıdır. Esrar bağımlılığı tedavisine başvuran kişiler genellikle ilerlemiş bir tabloyla başvurduklarından hastaneye yatırılma ihtiyacı hissederler. Çünkü bu aşamada dışarıda esrardan uzak kalmak oldukça güçtür. Bağımlı bireyin gerek bedensel gerekse ruhsal olarak toparlanması ve güçlü bir şekilde taburcu edilmesi moral ve motivasyon açısından çok önemlidir.

Hastane Tedavisi: Hastanede geçen zamanın sadece ilaç ve gözetimle geçirilmemesi gerekir. Çünkü hastane süreci kişi için büyük bir fırsattır. Bir ay yatan bir kişinin hergün etkin bir psikoterapi programına alındığını varsaysak bu aşağı yukarı bir yıllık terapi uygulamasına tekabül ediyor. O yüzden kişinin bu süreçte bütün travmalarını çözümlemek, beynini toparlamak, düşünce ve davranışlarını dönüştürecek programlar uygulamak mümkündür.

Hastane sonrası: Hastane sürecinden sonra yoğun bir psikoterapi ve sosyal destek programı uygulamak gerekir. Bu aşamada davranışçı bir takım uygulamaları da devreye sokmak gerekir. Bireysel psikoterapiye periyodik idrar kontrolleri, aile eğitimini, aile ve grup terapilerini ilave etmek gerekir.

ESRAR BAĞIMLILIĞINDA AİLELER NASIL DAVRANMALI?

Ebeveyn tutumları, bağımlılık durumunda oldukça önemlidir. Tutumların bağımlı bireyi uzaklaştırıcı değil yakınlaştırıcı olacak şekilde olması sağlıklı olanıdır.

Çocuğumun madde kullanımından şüpheleniyorum, ne yapmalıyım?

• Çocuğunuzun kullanımından şüpheleniyorsanız, onu suçlamadan önce bir uzmana danışın.
• Çocuğunuzun madde kullanımı ya da diğer sorunlar açısından bir uzman tarafından değerlendirmesi ve ilgili testlerinin yapılması en akıllıca olanıdır.
• Eğer kullanımı varsa tedavi için bağımlılık alanında profesyonel bir ekipten destek alın.
• Eğer kullanım yoksa çocuğunuzdan şüphelenmenize sebep olan sorunlar üzerine bir uzmandan destek alın. Madde kullanmaması sorun gördüğünüz davranışların da önemsiz olduğunu göstermez

Onu madde kullanırken gördüm, Ne yapmalıyım?

Soğukkanlı olun ve çocuğunuzla konuşmadan önce durum hakkında detaylı bilgi toplayın.
Eşinizle sorunun çözümüne dair ortak bir plan yapın ve her ikinizde bu plana sadık kalın. Onunla hazır olduğunuz zaman konuşun. Çocuğunuzu anlamaya çalışın. Profesyonel destek alın. Kendini geliştirmesine yardım edin.

Madde kullanan ergen ailelelerin sıklıkla yaptıkları hatalar

• Yakınların maddi-manevi tüm sorumluluklarını almak: “ o yeter ki içmesin, biz onun her şeyini yaparız”
• Sınır koyamamak: “ Bu güne kadar ne istediyse yaptık. Yine de hiç bizim sözümüzü dinlemiyor”
• Yakınlarının toplumdan dışlayacağı kaygısıyla hastalığı gizlemek için çabalamak: “Etraf duyacak diye sesimizi çıkaramıyoruz”
• Kullanımdan dolayı kişinin yaşayabileceği olumsuz sonuçları gidermeye çalışmak: Okuluyla sorun yaşamasın diye biz gidip konuşuyoruz. Biz olmasak çoktan okuldan atılmıştı”
• Aile üyelerinin hayatlarını bağımlı kişiye göre düzenlemesi: “ içti mi, geç mi geldi, kimle görüştü, neden sinirli, ne kadar harcadı diye takip etmekten yorulduk. Biz bu kadar kontrol etmesek gider içer kesin”
• Öfke, kaygı gibi duyguları kontrol edemeyerek yakınlarına karşı suçlayıcı, eleştirel bir yaklaşım sergilemek: “ Yine içtin değil mi?” “ Gözlerinden belli içmişsin sen” İçmesen bu saate kadar neredeydin?”
• Hiç kimse içinde bulunduğu durumu ihtiyaç duymadan değiştirmek için çabalamaz. Bu kural bağımlı kişi için de geçerlidir. Eğer kişi, kullanımıyla ilgili sorun yaşamazsa asla bırakma ihtiyacı hissetmeyecektir. Ailelerin yaptıkları bu yanlışlar, kişinin değişim ihtiyacını azalttığı için sadece hastalığın devam etmesine de sebep olmaktadır.

İrade Nasıl Zayıflar?

İrade ya kişisel gelişimin zayıf kalmasıyla ya da beynin işlevselliğini bozan etkenlerle zayıflar. Her istediği sorgusuz sualsiz yapılan, haz konusunda sınır çizilemeyen, ilgisiz bırakılan, şiddet içeren ortamlarda büyütülen, sorumluluk bilinci aşılanamayan çocuklar erişkin dönemde irade konusunda zayıf olurlar. Bu kişiler hep bir boşluk ve tatminsizlik duygusu içinde mutsuz bir hayat sürerler. Ruhsal travmalar, kayıplar, hayal kırıklıkları, depresyon, kaygı bozukluğu, şizofreni gibi ruhsal hastalıklar da beynin işlevlerini bozarak iradeyi zayıf düşürürler. Bahsedilen sebeplerle ortaya çıkan irade zayıflığının en sık sebep olduğu ruhsal bozukluk alkol ve madde bağımlılığıdır. Kişi içinde yaşadığı boşluğu maddeyle doldurmaya, travmaların yarattığı acıyı maddeyle hafifletmeye çalışır. Ancak zamanla alkol ve maddenin esiri ve bağımlısı olur.