Dikkat Eksikliği

Dikkat eksikliği özellikle çocuklarda görülür ve psikolojik bir bozukluk olarak sayılır. Günlük yaşamı etkileyen dikkat eksikliği, teşhis edildiği zaman mutlaka bir terapi yoluyla tedavisine başlanmalıdır. Kişinin semptomlarına bağlı olarak belirlenen tedavi planına uymak, belirtilerin hafiflemesine ve yaşanabilecek daha kötü durumları önlemeye yardımcı olur.

Dikkat Eksikliği Nedir?

Dikkat eksikliği, kişinin odağını yaptığı işe, herhangi bir konuya verememesidir. Kişi dikkatinin belli bir sürede bir durumda olması sürecini yönetemez. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) genellikle birlikte görülür. Fakat sadece dikkat eksikliğinin görüldüğü durumlar da bulunur. Bu durum çocukluk çağında görülen en yaygın türdür. Dikkat eksikliği beraberinde depresyon, stres, anksiyete getirebilir.

Çocukluk çağındaki erkeklerde daha çok görülür, erişkin çağa gelince kadınlarda bu oran daha fazla olur. Dikkat eksikliği kişinin hayat kalitesini olumsuz etkileyebilir. Özellikle okul, iş ve diğer günlük aktivitelerde performansını düşürmesine neden olabilir.

Dikkat Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Dikkat eksikliği belirtileri dışarıdan gözlemlenebilir haldedir. Çocukluk çağında da ergenlikte de kendini belli eder.

Dikkat eksikliği, özellikle çocuklarda sürekli zıplama, koşma, tırmanma gibi hareketlerle kendini gösterir. Çocuğun ilgisi kolayca başka yerlere kayıyorsa, okulda derslerinde başarılı olamıyorsa, arkadaşlarıyla oynarken sorunlar çıkıyorsa dikkat eksikliğinden şüphenilebilir.

Kişi dikkati çabuk dağıldığı için günlük hayattaki rutinlerini düzgün yapamaz hale gelir. Dikkat eksikliği olan kişi sürekli bir iş yapmaya çalışır, tam olarak bitiremeden diğer işe geçer.

Dikkat eksikliği bulunan kişilerde randevuları, söylenilenleri çabuk unutma davranışı da görülür.

Dikkat Eksikliği Nedenleri Nelerdir?

Dikkat eksikliği nedenleri psikolojik ve nörolojik sebeplidir. Bu yüzden beyindeki bazı bölgelerin yapısındaki anormallikler veya işlevsel bozukluklar dikkat eksikliğine neden olabilir.

Dikkat eksikliğinin genetik geçişli bir sorun da olduğu da görülmüştür. Ailesinde dikkat eksikliği bulunan kişiler, bu tanıyı almak için daha riskli bir konumdadır.

Çevresel faktörlerin de dikkat eksikliğinde bir rol oynadığı görülmüştür. Stresli yaşam, travma yaşanması, erken yaşta beyin hasarı almak, yetersiz beslenmek nedenler arasında sayılabilir.

Dikkat eksikliği, birçok farklı faktörün bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle, kişiye özgü bir tedavi yaklaşımı geliştirmek için semptomların ve nedenlerin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir.

Dikkat Eksikliği Tanısı Nasıl Konur?

Dikkat eksikliği tanısı kişinin gösterdiği belirtilerin dikkatli şekilde incelenmesi ile konulabilir. Bir psikiyatr, psikolog aracılığıyla konulabilen dikkat eksikliği tanısı belirli testler ile ölçülebilir. Dikkat testleri ile semptomların ciddiyeti ve tipi hakkında daha ayrıntılı bilgi toplanabilir.

En az 6 ay boyunca dikkat eksikliği belirtisi gösteren kişilere tanı konulabilir. Tanı konulduktan sonra tedavi planı belirlenir. Kişinin belirtilerine uygun olarak ilaç ve terapi seansları uygulanır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çeşitleri 3'e ayrılır.

• Kombine DEHB: En yaygın türdür. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun bütün belirtileri bu türde görülür.
• Dikkatsiz DEHB: Dikkat ve konsantrasyonla ilgili sorun bulunan ama hiperaktivite sorunu içermeyen türdür.
• Hiperaktif-Dürtücü DEHB: Dikkatsizliğin görülmediği hiperaktivite bozukluğu bulunan türdür.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisi genellikle davranışçı terapi yöntemleri ile gerçekleşmektedir. İleri derecede semptomlar gösteren kişilerde ilaç tedavisi uygulanabilir. İlaç tedavisi tek başına değil, ebeveynlerin de birlikte yer aldığı terapilerle çözümlenmelidir. İlaç ve terapi tedavileri kişinin gösterdiği semptomları hafifletmeye yarar. İleride görülebilecek ciddi sorunları önlemeye yol açar.

Çocukluk çağında görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda öğretmenlerin de oynadığı rol önemlidir. Ebeveynlerin, çocuğun öğretmeniyle düzenli olarak iletişim kurması gerekir.

Son yıllarda dikkat geliştirme modüllerinin olduğu bilgisayar tabanlı programlar ön plana çıkmaktadır. Dikkatin sürdürülmesi, odaklanması ve dürtünün kontrol edilmesi üzerine geliştirici bu programların dikkatin güçlenmesine katkısı büyük olmaktadır.

Dikkat eksikliği insanlarda ertelemeci, umursamaz, sıkıya gelemeyen, tembel bir karaktere sebep olur. Bunun için de kişiyi psikoterapi desteklemek duygusal blokları alma konusunda yardımcı olmaktadır.

Dikkat eksikliğinin tedavisi dikkat hücrelerini güçlendiren bazı ilaçlar (eksiklik çok şiddetliyse), bilgisayarlı modellerle güçlendirme ve psikoterapi şeklinde planlanmalıdır.