Oyunun Çocuğun Gelişimine Olan Etkileri

Fiziksel Gelişime Olan Etkileri

Hareketli oyunlar sırasında çocuğun çeşitli kasları (büyük-küçük) kasılma ve uzamalarla çalışma halindedir. Kalp atışı, kan dolaşım hızı ve solunum normalin üstünde çıkar. Bunun sonucu olarak sıklaşan ve derinleşen solunum sayesinde kana havadan bol oksijen gider. Ayrıca kan dolaşımının normalden hızlı olması, dokulara daha çok besin taşınmasına yardımcı olur.

Oyun sırasında, bazı tekrarlamalarla kaslar o hareketi ezberlemiş olur. Örnek olarak çocuğun bir eliyle topu duvara atıp tutmasını ele alalım. Çocuk, birçok egzersiz sonucu bunun en iyisini yapacaktır.

Denge oyunları, toplarla çalışmalar ve buna benzer oyunlar çocuğu dış çevreye karşı acemi olmaktan kurtarır. Karşısına çıkacak bir engeli kolayca aşabilme yeteneğini kazandırır. Aynı zamanda gücünü yerinde ve zamanında kullanma yeteneğini de kazandırır.

Psikomotor Gelişime Olan Etkileri

Bazı çocuklar en kolay hareket ve oyunlardan yapamayacağını düşünerek ürker, çekinir. İradesini gereği gibi kullanamaz. Çocuğun kaslarında ve sinirlerinde bir bozukluk yoktur. Yürümesi, koşması normaldir. Ancak hiç görmediği, denemediği bir oyunda zorlanmaktadır. Bu doğrultuda psikomotor gelişiminde etkili olacak bir takım oyunlar vardır. Örneğin; yürüme, koşma çocuklar için kolay hareketlerdir. Ancak geri geri yürümeye her çocuk cesaret edemeyebilir. Oyun yolu ile çocuğun iradesi güçlendirilirse, korku kendiliğinden ortadan kalkacaktır. Oyunun verdiği neşe, yenme, başarı gibi olumlu duygular çocuğun isteğini arttıracak ve iradesini güçlendirecektir.

Duygusal Gelişime Olan Etkileri

Çocuk canlı ve hareketli bir varlıktır. Onun yaşantısında bir de iç dünyası vardır. Amaç; çocuğun iç dünyasına girebilmek, onun duygularını tanıyabilmek ve onu olumlu davranış ve duygulara yönlendirmektir. Bunun için eğitsel oyunlar oldukça etkilidir. Çocuğun görev duygusunu uyandırmak, sorumluluk duygusu kazandırmak, sosyal becerileri, kavramları, duyguları ve daha birçok şeyi oyun yolu ile kazandırmak en etkili yöntemdir.

Sosyal Gelişime Olan Etkileri

3-6 yaş çocuklarının bilinci, kendilerine göre yargıları henüz olgunlaşmamıştır. Bu nedenle toplum kurallarını öğüt verir şekilde anlatmak pek uygun olmayabilir. Toplum kurallarının çocuk tarafından benimsenmesinde oyun oldukça etkilidir. Örneğin; evcilik oyunu iyi bir örnektir. Bu oyunda çocuklar arasında rol paylaşımı yapılır, herkes aldığı role göre davranır (anne, baba, çocuk, v.s.). Böylece çocuklar ufak bir toplumsal yaşantı içine girerler ve karşılıklı ilişkilerin neler olduğunu, anne-babalarını taklit ederek, oyunda yaşayarak öğrenirler.

Zihin ve Dil Gelişimine Olan Etkileri

Çocuğun zihin ve dil gelişimini olumlu yönlerde etkileyen, düşünce ve hayal gücünü arttıran oyunlara başvurulmalı ve uygulanmalıdır. Gördüğünü tanıyabilme, belleğinde tutabilme, gördüğü resimleri anlatabilme, okunan kısa masalları dinleme ve sorulan basit soruları yanıtlama, izlediği çizgi filmleri anlatma, sayı sayma, renkleri tanıma, kavramları nesneler yardımıyla öğrenme gibi beceriler oyunlarla birlikte uygulandığında çocuğun öğrenmesi kolaylaşır. Ayrıca çocuğun günlük yaşantısından kesitler anlatılması ve anlattırılması, bunları dramatize etmesi gibi oyunlar çocuğun ana dilinin gelişiminde oldukça etkilidir.

DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN

PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST