Parmak Emme Davranışı
Doğumdan itibaren ilk 3-4 ayda bebeğin beslenebilmesi için tek yol emmedir. Birinci yılın sonuna kadar emme esas yol olarak kalır. Emme refleksi yeni doğan bebeklerde çok güçlü bir reflekstir. Yeni doğan bebekler, parmak emmeyi daha anne rahminde öğrenir ve doğuştan sahip oldukları en güçlü reflekslerden biri emmedir. Bazı çocuklar yeni dişlerinin çıkması, bazıları da zorlukla karşılaştıklarında utanma ve sıkılma belirtisi olarak parmaklarını emebilirler.
Parmak Emmenin Nedenleri
Ağız bölgesi bebek için haz kaynağıdır. Ancak parmak emme ve dil emme alışkanlıkları ilk 1.5 yıl normal olmakla birlikte, 2 yaşın sonunda kaybolur. Parmak emme davranışına hemen hemen bebeklerin tümünde rastlamak mümkündür. Bebeklerin çoğu başparmaklarını ya da diğer parmaklarını emerler. İlk bir yaş içindeki bebeklik döneminde çocuk doğal olarak parmak emebilir. Daha çok başparmağını hatta bazen ayak parmağını bile emebilir. Bu davranışın, çevreyi tanıma ve keşfetme ihtiyacından doğduğu kabul edilebilir. Bu sırada bu faaliyet bebek için keyif verici olmaktadır ve bundan sonra da keyif kaynağı olarak devam eder. Parmak emmenin temelinde anne-çocuk ilişkisindeki yetersizlik ve çocukta güven duygusunun yeterince gelişmemiş olduğuna ilişkin görüşler de vardır. Alt ıslatmada olduğu gibi, sürekli parmak emme davranışı da duygusal sorun ve gerginliklerin bir sonucu olarak gelişebilmektedir.
Ayrıca parmak emmenin uykuyla sıkı bir ilişkisi vardır. Uykuyla parmak emme arasında yakın bir ilişkinin olduğu ve uykusu gelen bebeğin parmağını ağzına götürdüğü görülür. Birçok çocuk parmaklarını uykulu oldukları ve uykuya daldıkları zaman emer. 2 yaşındaki çocukların bir kısmı uykuya dalarken parmaklarını ağızlarına almak için direnirler. 3 yaşında bu alışkanlık uyku sırasında kendiliğinden kaybolabilir.
Parmak emmenin beslenme kadar duyguların da doymasına hizmet eden bir keyfiyet olduğu hakkında görüşler bildirilmektedir. Bilindiği gibi her bebek bir dönem parmak emer ve bu doğal karşılanmalıdır. Ancak 2 yaşın sonlarına geldiği halde, parmak emme davranışına devam eden çocuklarla ilgilenmek gereklidir.
Ailelere Öneriler
Paniğe kapılmadan sabırla karşılamak ve bu konuyla sürekli ilgilenmekten kaçınmak önemlidir.
Parmak emme davranışı psikolojik sorun ve gerginliklerin bir sonucu olarak gelişebilir. Parmak emme davranışı karşısında anne-babanın yapacağı en sağlıklı yaklaşım, çocuğa alıştığı parmak emme davranışından aldığı hazdan daha güçlü ve eğlendirici, özellikle çocuğun ellerini kullanarak ilgileneceği bazı etkinlikler vermek olabilir.
Aile içinde sürekli bu davranışı konu ederek dikkatleri çocuk üzerine çekmek, bu nedenle gerginliğe girmek ve çözüm amacıyla çocuğu sürekli eleştirmek ve uyarmak, hatalı anne baba davranışları arasındadır. Okul yaşında parmağını emen çocuk, öğretmenin uyarısı, anne babasının eleştirisi, hatta arkadaşlarını alaylarına karşın bu davranışını sürdürür. Bu durumda çocuğa yapılan olumlu öneri ve açıklamalarla psikolojik açıdan uyumunun sağlanması, sorunu ortadan kalkmasına neden olabilir. Burada önemli olan, bir gerileme (regresyon) belirtisi olan bu davranışı oluşturan nedenlerin, ana baba ve uzman tarafından keşfedilerek ortadan kaldırılmaya çalışılmasıdır. Örneğin, yeni bir kardeşin doğumu, çocukta bu tür bir davranışın başlamasına neden olabilir. Cıvıldayan, emekleyen, parmak emip tırnak yemeye başlayan çocuk, bu tür bebeksi davranışlarıyla, kaybettiği ilgiyi kazanmaya çalışır. Alt ıslatma benzerliği nedeniyle parmak emme de yaşla birlikte azalır. Okul öncesi dönemindeki parmak emme davranışı, olayın temelinde anne babanın da etkisi bulunduğu düşünülerek uzmanlarca değerlendirilir. Parmak emmenin asıl nedeni ya da nedenleri ortadan kalkmadıkça çocuk parmak emmeye devam edecektir.
Anne ve babaya parmak emmenin ilk dönemlerde zararsız bir faaliyet olduğu açıkça anlatılmalıdır. Parmak emmeye başlayan ya da bunu alışkanlık haline getirmiş çocuklara bu davranışları terk etmeleri için uygun olmayan önlemlerin, cezaların uygulanması sonucu birçok uyum ve duygusal sorunlar ortaya çıkabilir.
Bebekler uygun şekilde beslenmelidir. Beslenme zamanlarında, annenin bebeğiyle fiziksel temas ve göz teması kurması oldukça önemlidir. Bebeğin gevşek bir şekilde tutulması ve azarlanarak beslenmesi, bebek için travmatik bir yaşantıdır. Anne babanın uygun olmayan ve hatalı davranışları değiştirilmelidir.
Çocuğun yaşına uygun olacak şekilde mümkün olduğunca geniş oyun ve etkinlik alanı sağlanmalıdır.
DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN
PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST
Tırnak Yeme hakkında bilgi almak isterseniz eğer ki; İlgili linke tıklayabilirsiniz.
Kardeş Kıskançlığı
Çocuk duygusal gelişim sürecinde sevgi, öfke, korku ve kaygı, kıskançl...
Çocuklarda Tavır/Davranış Bozukluğu (Conduct Disorder)
Davranış bozukluğunun ergenlik çağında en sık görülen psikolojik rahat...