Yangın Çıkarma Hastalığı (Piromani)

Yangın çıkarma dürtüsü olarak tanımlanan bu sorunu yaşayan insanların aşağıdaki türden söylemler ya da düşünceler içine girdiklerini görürüz:

“Yangın çıkarmaktan elde ettiğim maddi bir kazanç yok.”

“Bir ideolojim yok ki, maksadım ideolojik bir duruma dikkat çekmek olsun.”

“Ateş yakmak, yangın çıkarmak bana inanılmaz haz veriyor. Bu hazzı veren başka hiçbir şey yok.”

“Çıkardığım yangında birileri ölmüş/ölmemiş umurumda değil.”

“Pişman değilim.”

İçindekiler

Yangın Çıkarma Hastalığı Ne Zaman Başlar?
Tedavi

Piromanlar, kundaklama faaliyetinin öncesinde bir gerilim hali yaşarlar ve ardından derin bir haz duyarlar. Piroman, sonucu ne olursa olsun yangın çıkarma dürtüsünü durduramaz. Bu sorun, erkeklerde kadınlara göre daha sık görülmektedir.

Piromanlar, yangın çıkarmaktan maddi bir kazanç elde etmezler. Maksatları kendilerine bir arazi açmak değildir. Hayat boyu hiçbir terör örgütüne girmemişlerdir. İdeolojik bir duruma dikkat çekmek gibi bir hedefleri yoktur. Sadece kendilerini yangın çıkarma ile ilgili baskı altında hissederler ve eyleme geçmeden rahatlayamazlar.

Yangın Çıkarma Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Planlayarak ateşe verme, ateşe vermeden önce yoğun bir şekilde gerginlik hissetme
Ateş ve itfaiyecilikle ilgili malzemelere hayranlık duyma
Yangın haberlerini hayranlıkla ve heyecanla izleme
Ateş yakmak ve yanan ateşi ya da çıkardığı yangını seyretmekten büyük haz duyma, ateş yakma öncesi olan gerginliğin geçmesi ve rahatlama
Yangının meydana getirdiği zarara karşı ilgisiz kalma, suçluluk hissetmeme
Zarardan ve yıkımdan zevk alma
Zaman içinde daha büyük yangınlar çıkarma eğilimi gösterme

Yangın Çıkarma Hastalığı Ne Zaman Başlar?

Yangın çıkarma hastalığı, genellikle çocukluk yaşlarında başlar. Bu kişilerin geçmiş dönem öyküsü dinlendiğinde, okuldan kaçma, evden kaçma, görev ihmali gibi antisosyal eğilimlerin olduğu görülür. Yangın çıkarma sorunu olan kişilerde uykuda işeme öyküsüne sık rastlanmaktadır.

Yangın Çıkarma Hastalığına Eşlik Eden Durumlar

Alkol zehirlenmesi
Cinsel sorunlar
Ortalamanın altında zeka seviyesi
Travmatik yaşantılar
Öfke kontrol zorluğu ya da öfkesini ifade edememe

Tedavi

Bu soruna sahip kişilerde genellikle yüzeyde olan ya da bastırılmış, agresyon (öfke) fazlalığına rastlanır. Bastırılmış olması durumunda, kişilerin kendilerine güvenli bir şekilde kendilerini ifade edememeleri söz konusudur. Öfke duygusu yaşanamaz ya da hedefe uygun yaşanmaz. Yüzeyde ya da bastırılmış olsun, agresyon fazlalığına ve dolayısıyla yangın çıkarma davranışına yol açan travmatik yaşantıların belirlenmesi ve bunların travmatik etkilerinin psikoterapide travma çalışması ile ortadan kaldırılması sonucunda yangın çıkarma dürtüsü ve davranışı söner. Yeni ve alternatif davranış biçimlerinin oluşturulmasına yönelik uygulanan teknikler de destekleyici yaklaşımlar olarak kullanılır.

DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN

PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST